Horlama ve Tıkayıcı Uyku Apnesi Ameliyatı

Uyku apnesi nedir?
Uyku apnesi, uyku esnasında üst hava yollarındaki daralma ve tıkanmalar sonucu oluşan, horlamanın yanı sıra değişik sıklıkta solunumun durması (apne) periyodlarıyla karakterize bir hastalıktır. Apne periyotları sırasında vücut dokularındaki oksijen seviyeleri azalmaktadır. Kalp ve damar sistemi başta olmak üzere vücuttaki birçok sistem etkilenmektedir.

Uyku apnesi nelere yol açmaktadır?
Çarpıntı, hipertansiyon ve kalp yetmezliği görülme riski oldukça artmaktadır. Uyku apnesi olan hastaların yorgun uyanma nedeni ile sabah baş ağrıları olmaktadır ve yine gündüz aşırı uyku hali ve anlık uyuklamalar nedeni ile ev, iş veya trafik kazası geçirme oranlarında da artış görülmektedir. Karar verme yeteneğinde azalma, unutkanlık, sinirlilik gibi kişilik ve davranış değişiklikleri ve depresyon uyku apnesi olanlarda görülebilir. Cinsel istek ve performansta düşme ile birlikte gece sık tuvalete çıkma gibi ürogenital problemler de görülebilir.

Uyku apnesi hangi durumlarda görülür?
Üst hava yollarında umuşak damak sarkması ve küçük dilin normalden büyük olması, bademciklerin ileri derecede büyüklüğü, dilin normalden büyük olması ve geriye kaçması horlama ve tıkayıcı uyku apnesinin sık görülen sebepleridir. Çocuklarda geniz etinin büyüklüğü ve büyümüş bademcikler en sık sebeplerdir. Kafatası ve yüz kemiklerinin yapısal bozuklukları da daha nadir de olsa uyku apnesine yol açmaktadır.

Tıkayıcı uyku apnesinde anatomik sebepler harici diğer risk faktörleri arasında, kilo fazlalığı ve obezite, sigara ve alkol kullanımı, ileri yaş, genetik faktörler, erkek cinsiyet, uyku eğilimini arttıran bazı ilaçlar sayılabilir.

Uyku apnesi tanısı nasıl konmaktadır?
Hastanin kendisinden ve hasta yakınlarından detaylı bir öykü alıyoruz. Bunu takiben detaylı bir kulak burun burun boğaz muayenesi yapıyoruz. Uyku apnesinin tanısını kesinleştirmek için altın standart olarak hastanın uyurken kalp atışlarının, oksijen düzeyinin, beyin dalgalarının, göz hareketlerinin, kas gerginliğinin, göğüs kafesi aktivitesinin izlenip kayıt altına alındığı uyku testini (polisomnografi) kullanıyoruz. Bu test sonucunda hastanın uyku süresince alınan kayıtları sonunda bir skorlama yapıp bu skorlara göre uyku apnesinin olup olmadığını ve varsa şiddetini belirliyoruz.

Uyku endoskopisi nedir?
Acıbadem Taksim Hastanesi Kulak Burun Boğaz kliniğinde uyku bozuklukları ve uyku apnesi cerrahisine özel ihtimam ve bilimsel yöntemlerle yaklaşımı benimsiyoruz. Ameliyat önerdiğimiz hastalara cerrahi bir işlem yapmadan önce tanı amaçlı uyku endoskopisi öneriyoruz. Uyku endoskopisi tüm dünyada yeni yeni kullanılan üst hava yollarındaki problemin nereden kaynaklandığını bulmaya yönelik çözüm sağlayan bir yöntemdir. Ameliyathane şartlarında anestezi uzmanı tarafından verilen ilaçlar eşliğinde normal uykuya en yakın uyku simülasyonu yaratıyoruz, bu esnada kamera vasıtasıyla bütün üst solunum yollarını inceliyoruz ve hangi seviyede ne şiddette tıkanma ve daralma varsa ona yönelik tedavi öneriyoruz ve ameliyattan göreceği faydayı arttırıyoruz.

Uyku apnesi nasıl tedavi edilir?
Uyku apnesinin kesin ve tek bir tedavisi yoktur. Tedavisi bir çok faktöre dikkat edilerek yapılır. Kilo verme, sigara ve alkol kısıtlaması ilk planda yürürlüğe konulmalıdır. Uyku apnesini şiddetlendirebilecek ilaçlar azaltılmalıdır. Ameliyat dışı çeşitli tedaviler mevcuttur. Bunlar arasında iyi sonuçlar sağlayan ve sık tercih edilen, hastanın burnuna yerleştirilen, yumuşak silikon bir maskeden sürekli pozitif hava vererek üst solunum yollarının ani daralma ve kapanmalarını engellemeyi amaçlayan basınç cihazlarıdır. Bazı hastalarda da dil ve alt çeneyi öne çekerek solunum yolunu genişleten uyku esnasında kullanılmak üzere ağız içi aparatlar verebiliyoruz. CPAP tedavisinin sonuçları iyi olsa da en büyük sıkıntı hasta uyumudur. Her gece cihazla uyumak bazı hastaları rahatsız etmekte, böylece tedaviye olan uyumu azaltmaktadır. Böyle durumlarda ameliyat seçeneğini düşünmeye başlıyoruz.

Ameliyata hangi durumlarda başvurulur? Hangi ameliyatlar uygulanır?
Uyku endoskopisi sırasında üst hava yollarındaki tıkanmanın seviyesini tespit edilir. Uyku apnesi hastalarında üst solunum yollarının genişlemesini sağlayan zengin bir ameliyat seçeneği mevcuttur. Burun ameliyatları sık uygulanan ameliyatların başındadır. Burun ameliyatlarının horlama ve hafif uyku apnesi olan hastalarda etkinliği yüksektir. Orta ve ağır uyku apnesi olan hastaların şikayetlerinde azalmaya yol açmaktadır. Yumuşak damağın asılması ve şekillendirilmesi, büyük bademciklerin çıkarılması, yutak bölgesinin şekillendirilmesi ile dil ve dil köküne uygulanan küçültme teknikleri uyku apnesinde en sık uygulanan ameliyatlardır. Yüz kemiklerine yönelik ameliyatlar nadiren uygulanır. Çocuklarda yine geniz eti ve bademcik ameliyatları en sık uygulanan ameliyatlardır.

Uyku apnesi ameliyatı sonrası sık karşılaşılan sorunlar nelerdir?
Uyku apnesi ameliyatı sonrası ağrı ve nadiren kanama riski vardır. Ameliyat sonrası hemen meydana gelen erken dönem ve 7. gün civarı meydana gelen geç dönem kanamalar görülebilir. Ameliyat sırasında kullanılan teknoloji ve ameliyat teknikleri erken dönem ağrı ve kanama riskini azaltırken, ilaç ve yemek listesine uyulması da geç dönem ağrı ve kanama riskini anlamlı bir şekilde azaltacaktır.